Wniebowzięcie NMP – jedno z najstarszych świąt maryjnych w Kościele katolickim

Święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, obchodzone 15 sierpnia, to jedno z najstarszych i najważniejszych świąt maryjnych w Kościele katolickim. W polskiej tradycji znane jest jako święto Matki Bożej Zielnej.

Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny jest świętem stałym, obchodzonym zawsze 15 sierpnia. Tego dnia katolicy są zobowiązani do uczestnictwa w Eucharystii.

W całym kraju święto to jest obchodzone bardzo uroczyście. Jedne z największych obchodów mają miejsce w Kalwarii Zebrzydowskiej – odbywają się tam inscenizacje Zaśnięcia Maryi oraz Jej Wniebowzięcia.

Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny to największy odpust na Jasnej Górze. W tym roku uroczystości w Częstochowie będą miały wyjątkowy charakter – równocześnie będzie obchodzona 300. rocznica koronacji Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej (centralne uroczystości związane z rocznicą koronacji zostały zaplanowane na 26 sierpnia).

Metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz powiedział PAP, że związek uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z 300. rocznicą koronacji obrazu Matki Bożej Częstochowskiej stanowi przede wszystkim o wielkości tego święta. “Pamiętajmy o tym, że cześć i kult Matki Bożej Wniebowziętej i wiara w to, że Maryja została wzięta po śmierci do nieba, jest obecna w Kościele od bardzo dawna. Natomiast stosunkowo późno, bo dopiero w XX wieku, papież Pius XII ogłosił to święto” – wyjaśnił kard. Nycz.

A zatem – jak podkreślił metropolita warszawski – 300 lat temu, kiedy była koronacja obrazu Matki Bożej Częstochowskiej, kult Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny był już znany. “W tym znaczeniu koronacja Obrazu Matki Bożej w Częstochowie wpisuje się w cześć i wiarę w Matkę Bożą Wniebowziętą, która kazała naszym potomnym ukoronować Jej obraz w Częstochowie. A dopiero potem został ogłoszony dogmat o Wniebowzięciu NMP” – podkreślił kard. Nycz.

Święto ku czci Maryi wziętej do nieba obchodzone było już w pierwszych wiekach pod nazwą “zaśnięcia Maryi”, potem zastąpiono je Wniebowzięciem Najświętszej Maryi Panny. Ok. VI wieku w Konstantynopolu uroczystości ustalono na dzień 15 sierpnia; od następnego stulecia zaczęto je obchodzić i w Europie. Kościoły wschodnie, zachowujące kalendarz juliański, obchodzą święto 13 dni później, czyli 28 sierpnia.

Święto ku czci Maryi wziętej do nieba obchodzone było już w pierwszych wiekach pod nazwą “zaśnięcia Maryi”, potem zastąpiono je Wniebowzięciem Najświętszej Maryi Panny. Ok. VI wieku w Konstantynopolu uroczystości ustalono na dzień 15 sierpnia; od następnego stulecia zaczęto je obchodzić i w Europie. Kościoły wschodnie, zachowujące kalendarz juliański, obchodzą święto 13 dni później, czyli 28 sierpnia.

W Jerozolimie obchody święta odbywały się w kościele położonym w pobliżu Ogrodu Oliwnego, gdzie znajdował się grób, z którego – jak głoszono – Maryja została wzięta do nieba.

Kult Maryi Wniebowziętej był w Kościele bardzo żywy i zdecydowanie wyróżniał się wśród innych. Wystawiono tysiące świątyń pod wezwaniem Matki Bożej Wniebowziętej, powstało także osiem zakonów pod tym wezwaniem. Przekonanie wiernych, że Maryja po śmierci została wraz z ciałem i duszą wzięta do nieba, potwierdził 67 lat temu swoją decyzją papież Pius XII i ogłosił dogmat o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny.

Święto Wniebowzięcia zalicza się do najstarszych na ziemiach polskich uroczystości maryjnych. Potwierdzeniem tego jest wybór Najświętszej Maryi Panny na patronkę metropolii gnieźnieńskiej w X w. (Królowa Polski). Największym dziełem polskiej sztuki rzeźbiarskiej jest zaś wykonany w XV w. przez Wita Stwosza ołtarz w Kościele Mariackim w Krakowie – przedstawia scenę zaśnięcia, wniebowzięcia i ukoronowania Matki Bożej.

W Kościele katolickim dni poprzedzające uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny są tradycyjnie okresem pielgrzymek do sanktuariów maryjnych, a u unitów i prawosławnych święto Zaśnięcia Maryi poprzedza 14-dniowy post. 15 sierpnia to dzień kulminacji licznych pielgrzymek pieszych, które spotykają się na Jasnej Górze w Częstochowie. Co roku bierze w nich udział ok. 250 tys. pątników z całej Polski.

W tradycji ludowej święto 15 sierpnia jest dziękczynieniem za zebrane plony. Tego dnia przynosi się do kościoła do poświęcenia bukiety złożone ze zbóż, warzyw, owoców, kwiatów i ziół. Wokół święta powstało w kulturze polskiej wiele zwyczajów związanych z poświęconymi w ten dzień wiankami uplecionymi ze świeżych ziół, które miały zabezpieczać przed wieloma chorobami.

Dzień Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, decyzją komunistycznych władz, przestał być dniem wolnym od pracy w 1955 r. W maju 1989 r. Sejm przywrócił dzień ustawowo wolny od pracy.

Największe uroczystości w dniu święta, z udziałem przedstawicieli parlamentu i Episkopatu Polski oraz licznych pielgrzymów, odbywają się na Jasnej Górze w Częstochowie. Ich najważniejszym punktem będzie suma pontyfikalna pod przewodnictwem nuncjusza apostolskiego w Polsce abp. Salvatore Pennacchio. Homilię wygłosi prymas Polski abp Wojciech Polak.

15 sierpnia jest także rocznicą “Cudu nad Wisłą”, czyli zwycięstwa wojska polskiego nad sowietami w 1920 r. i ocalenia Europy od zalewu bolszewizmu. Czciciele Maryi w Polsce przypisują je szczególnemu wstawiennictwu Matki Bożej. W tym dniu w latach 1923-47 i ponownie od 1992 r. Wojsko Polskie obchodzi swoje święto.

Nie wszędzie jednak Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny uważane jest za dogmat tak, jak w Kościele katolickim. Na przykład w Kościele Starokatolickim Mariawitów jest to prawda wiary, a więc element religii, który jest poważany i ogólnie szanowany, jednak brak wiary w niego nie eliminuje wiernego z możliwości przyszłego zbawienia po śmierci. Protestanci natomiast w ogóle nie uznają Wniebowzięcia. Pogląd ten uzasadniają argumentem, iż Pismo Święte nie wspomina nic konkretnego o tym wydarzeniu.